Niet-Twee

Advaita, of non-dualiteit, is een intelligent mentaal concept over Eenheid achter de menselijke beleving van en in dualiteit. Het is een paradigma, een referentiekader waarbinnen de mens de werkelijkheid interpreteert. Dit paradigma is door de mens door de eeuwen heen ontwikkeld en de waarheid ervan is niet te bewijzen, omdat de menselijke geest met al zijn vermogens toch niet buiten haar eigen grenzen kan treden. Maar zonder enig ‘bewijs’ kan het non-duale uitgangspunt van dit paradigma, de eenheid achter alle tweeheid en polariteit, wel worden erváren. De ervaring toont zich (mogelijk uiteindelijk) door in elk aspect van het leven eenheid te leren zien en te volgen. De theorie van het paradigma kennen is niet hetzelfde als het ervaren. Velen ‘kennen’ het paradigma, maar slechts met het ‘hoofd’ en dan is het niet meer dan een standpunt vanuit antropocentrisme.

Non-dualiteit ‘realiseren’ (making real / zelfrealisatie) betekent de eenheid innerlijk Waar-maken in onze eigen manifeste duale staat (ofwel in ons aardse bestaan). Dit betekent dat we dualiteit in onszelf onder ogen zien en, daar waar we er toe in staat zijn, het niet-Ware (de leugen, de illusie) in onszelf te doen oplossen (je kunt ook zeggen: achterlaten) om zo een Waar mens te worden; in feite een mens zoals ie ‘bedoeld’ is. En dit wil zeggen dat een mens in zekere zin tot volle evolutie zal zijn gekomen. Het betekent duurzaam worden in onze perceptie van ‘onszelf in de wereld’ en ervaren dat er in essentie geen ’twee’ bestaat. Dan leef je nog ten volle ‘in de wereld’, vanuit een onveranderlijk (duurzaam) ‘ik en wil’, maar je bent niet meer ‘van de wereld’.
Deze uitganspunten zijn eeuwen geleden verwoord in de Advaita Vedānta.

Wat wij ego noemen is de duale verdeeldheid in onze persoonlijkheid waar we ‘ik’ tegen zeggen. We binden ons aan vele beperkte dingen door ons ermee te identificeren en hierdoor ontstaat het ego als schijn-identiteit. Zodra het ego zich bindt aan één ding, wordt iets anders hieraan opponent en raken we eenheidsbeleving kwijt. Identificatie met een voetbalclub is een goed voorbeeld, maar identificatie met ‘het eigen gelijk’ ook. En natuurlijk valt hieronder ook de identificatie met het non-dualiteit-paradigma.

Zelfherinnering

P.D. Ouspensky had het reeds over het realiseren van een duurzaam Ik en Wil, door het stoppen van innerlijk liegen en verbeelding enerzijds, en het het niet langer geloven in dat we al die tegengestelde ‘ikjes’ (die in onszelf om de voorrang strijden) zouden zíjn, anderzijds. Door ze te zíén, te blijven waarnemen telkens als het zich voordoet en ze te overstijgen. Dit is mogelijk door te leven en te handelen naar de werkelijke kennis die al in onszelf aanwezig is. Dit doen we door alles bewust waar te nemen. Onze optimale aandacht voor de situatie waarin we verkeren, voor ons handelen daarin, én voor onze eigen innerlijk staat hierbij (verstand+gevoel) is nodig. Zelfherinnering dus. Aandacht is namelijk de geleider van bewustzijn en werpt ons innerlijke licht op de schaduwveroorzakers.

In (wakende) slaap, onze gewoonlijke innerlijke staat en dus in feite onbewustheid accepterend, kan dit allemaal niet. Het praktisch waarmaken van innerlijke eenheid is afhankelijk van onze werkelijke wens om in Nu aanwezig te zijn. In mechanische slaapstaat ervaren we maar met mate onze potentiële mogelijkheden, want we verkeren dan merendeels niet in het moment, maar in een illusionaire wereld die onze geest schept door in gedachten te spelen met voor en na Nu. ‘Hè, ik ben al op m’n werk maar hoe ben ik er in godsnaam in gedachten heen gereden?’ kan dan in ons opkomen in een moment van wakkerheid.

Realisatie

In wakkere staat (awareness) worden in onze beleving en ervaring de wereld en wijzelf veel groter. Dan ervaren we meer en meer eenheid áchter al die verschijningsvormen waar we mee te maken hebben, en dus ook achter al die verdeeldheid in onszelf die door ons ego (zoals dat tegenwoordig trendy heet) in slaap in stand kan blijven.
Het ego lost op (sterft) in een wakkere staat van volledige toewijding aan handelen of niet handelen in Nu en dus zullen alle ‘ikjes’ waaruit dit ego bestaat zich hiertegen met hand en tand verzetten. Mechaniciteit door onbewustheid is dus ego’s grootste vriend.

In Zelfherinnering – d.w.z. aandacht volledig in het moment in de situatie waarin je verkeert, en mét inbegrip van het waarnemen van je eigen innerlijke geestesstaat – is identificatie onmogelijk en dus kan het ego gewoonweg niet bestaan. We realiseren onszelf dan (real-iseren is waar-maken). Onze persoonlijkheid is dan geheel dienstbaar aan onze essentie.

Dit alles is dus praktijk! Het vereist een gedisciplineerd in praktijk brengen van wat we weten. Allereerst dienen we ons denken in lijn te brengen met wat we innerlijk werkelijk Weten. Dan brengen we onze uitingen in lijn met ons denken. Vervolgens onze handelingen weer in lijn met onze uitingen, en in het moment zien we dan onze handeling in lijn met ons Weten. Zo ontstaat de integriteits-lijn: “Ik denk wat ik Weet, ik zeg wat ik denk, ik doe wat ik zeg en ik weet wat ik doe.”

Non-dualiteit / Advaita is bij aanvang enkel een mentaal theoretisch concept. De eenheid achter alles is echter waarneembaar in de praktijk en zo kan non-dualiteit / Advaita door toepassing van bovenstaande op een gegeven moment worden ervaren en waargemaakt (gerealiseerd) en wordt deze theorie, dit mentale concept ofwel paradigma, opeens tot Ware Kennis, Vóór die realisatie door ervaring worden we van een theorie niet ‘beter’ door er veel van te weten en blijft dit in zekere zin mentale ballast. We schieten er als mens (met een niet te ontkennen psychologie) niets mee op als het gaat om het realiseren van innerlijke vrijheid. Het brengt ons geen zelfrealisatie, maar alleen nieuw tweeheid-denken omdat elke opponente theoretische meningen een discussie oplevert, ons uit onze zelfbenoemde schijneenheid zal halen, en ons dus uit onze innerlijke vrede verdrijft.
Voelen we oppositie? Dan is er geen praktische non-duale beleving en dienen we in eenheid met onszelf te komen in de Sattvische non-duale ruimte achter de bewegingen van mentale en emotionele reuring. In vrede dus, want vrede kent geen oppositie.

Hiervoor is het van belang dat ons hoofd, hart en lichaam in één lijn komen: een gelijkwaardige ontwikkeling meemaken. Door dat het hoofd overmatige aandacht krijgt, wordt het hart verwaarloosd en weten we met ons lichaam geen raad. Relevante artikelen hierover zijn:

• Ons verhaal
• Gedachten en gevoelens
• Dicht of open
• Willen of beantwoorden

Vind het derde punt, dan verdwijnt dualiteit

.
.       .

© Michiel Koperdraat