Over Bewustzijn

Wat is bewustzijn?

‘Wat is bewustzijn?’ is een vraag die te weinig wordt gesteld. We hebben het vaak over bewustzijn ten aanzien van allerlei uiterlijke/maatschappelijke en innerlijke/awareness aangelegenheden, maar hebben we het dan wel over hetzelfde? Gaan we uit van een vanzelfsprekendheid rond dit begrip bewustzijn? Of praten we erover en hebben het dan onderling zonder het te weten over verschillende betekenissen? Net als het begrip ‘liefde’ is het voor meerderlei uitleg vatbaar. Ontstaat bewustzijn doordat onze menselijke geest dit ‘creëert’, waar de wetenschap merendeels vanuit gaat, of is bewustzijn er altijd en kunnen we we dit als menselijk wezen ervaren?
Zelfkennis.nu gaat uit van het volgende:

De Scheppingsstraal van Absoluut Bewustzijn

Er is maar Eén Bewustzijn, Absoluut Bewustzijn, dat zich in en als schepping manifesteert in myriaden verschijnselen, vormen, omstandigheden en gegevenheden. Al het ons kenbare is gemanifesteerd van fijn naar grof: van causaal naar subtiel naar fysiek. Dit wordt de Scheppingsstraal genoemd.

De eerste ‘creatie’ van het Absolute Bewustzijn is de causale wereld, die van Prakriti, waaruit het non-duale Akasha Veld ontstond, waarin alle gegevens van alle subtiele (geestelijke) een fysieke (materiele) verschijnselen als een ‘blauwdruk’ vastliggen (of als non-duale of holografische imprint, zoals Ervin László dit noemt). Absoluut Bewustzijn is de Creatieve Bron van het Akasha Veld.
Nou… dit is niet heel eenvoudig om je dit voor te stellen of om hier een ‘beeld’ van te krijgen. Toch is het van belang om het op z’n minst aan te voelen. Absoluut Bewustzijn is de ‘aanstichter’ van alles wat ‘is’, van alles wat ‘wordt’, van alles wat ‘stopt’ en van alles wat we als mens ervaren en doordringt dit alles permanent. De uitvoerende hoedanigheden die dit alles bestieren worden de Guna’s (Triguna) genoemd. Deze drie hoedanigheden zijn in alles te herkennen, ook in onszelf.

‘Persoonlijk’ bewustzijn

Maar hoe zit het dan met het menselijke bewustzijn? Het bewustzijn dat we als ‘van mijzelf’ ervaren in onze geest? We zouden het ons zo kunnen voorstellen:
Absoluut Bewustzijn is de oorsprong van alle manifestaties in de schepping, houdt deze in stand en doordringt dit alles tevens permanent, want zonder Dat zou alles oplossen in ‘niets’, ofwel niet kunnen bestaan. Absoluut Bewustzijn is dus ook de oorsprong van het bewustzijn dat we ervaren als ‘dat van mijzelf’. Dit is mogelijk omdat de menselijke geest reflectief is. De mens kent zelfreflectie. De mens is in staat ‘zijn/haar’ bewustzijn te zien als datgene dat alles waarneemt. De mens heeft de ervaring van Ik Ben, Ik Besta, zonder meer, zonder dat er iets aan hoeft te worden toegevoegd. Dit is dánkzij het reflectieve bewustzijn dat zichZelf herkent als Waarnemer. Probeer dit goed te begrijpen, want vrijwel alleen de mens heeft dit reflectieve bewustzijn dat als individueel en als ‘van hem/haarzelf’ kan worden ervaren en dat zichzelf herkent als Bewustzijn. En omdat dit een individuele ervaring lijkt, zien we het als ‘van mij’. Hiervoor is de volgende analogie mogelijk:

Het pre-causale non-duale Absolute Bewustzijn (je mag dit gerust ‘God’ o.i.d. noemen, of zoals ook wel wordt gezegd: ‘het Oog dat zichZelve niet kan zien’) is metaforisch voor te stellen als een onnoemelijk en alles doordringend Licht. En in elke manifestatie is dit Licht oorzaak zowel als in-stand-houder van deze manifestatie. De mens kan dit beseffen dankzij zijn zelf-reflectieve geestelijke vermogen. We kunnen dit Grote Licht zien als dat het de geest in ieder individu verlicht en dat ons zelf-reflectieve geestelijke vermogen maakt dat we het als ‘van mij’ ervaren. Als mijn bewustzijn. We krijgen als individu van dit Oneindige Licht van Bewustzijn ons deel, maar niet iedereen krijgt het in dezelfde mate, te zien aan de bewustzijnscapaciteit binnen iedere individuele geest (psyche). Die mate ligt grotendeels bepaald in onze geïndividueerde essentie. Ieder mens ervaart dit aan hem toebedeelde Bewustzijn in zichzelf dus als ‘mijn bewustzijn’. Maar wat hij ervaart, hoe groot ook, is slechts een afspiegeling van Bewustzijn op Zich.

Hieruit kunnen we concluderen dat het bewustzijn dat we individueel ervaren in iedereen in wezen gelijk is, want het Licht van Bewustzijn, als bron, is Eén. Er is maar één Bewustzijn, één Zelf, dat in ieder mens als een individueel bewustzijn wordt ervaren, en wel dankzij het menselijke zelf-reflectieve geestelijke vermogen, dat vrijwel alle andere levensvormen niet hebben. We kunnen dus stellen dat het bewustzijn in ieder mens gelijk is, al heeft niet iedereen dezelfde mate van zelfreflectief vermogen op dit bewustzijn.

Individueel besef van bewustzijn

Dat we dit bewustzijn niet allemaal identiek (kunnen) ervaren, komt omdat in onze geïndividueerde essentie al onze geestelijke mogelijkheden en beperkingen of begrenzingen liggen vastgelegd, waardoor we ‘ons eigen’ bewustzijn allemaal anders ervaren. Het is in feite ook meer of minder bewust, dat verschilt per individu. Sommige mensen ervaren veel bewustzijn en hierom ook veel van hun eigen reflectieve vermogen om dit waar te nemen, anderen ervaren het vrijwel niet en weten soms niet eens waar je het over hebt, mocht je het ter sprake brengen. Dit komt dus door de individuele mogelijkheden en beperkingen om zelfreflectief te zijn, die in ieders geïndividueerde essentie zijn vastgelegd.

De Waarnemer in ons kunnen we herkennen als het enige non-duale punt in onze geest. Het is een neutraal waarnemingspunt, want het kent geen ‘twee’ en staat niet onder invloed van de psyche. Het is volstrekt neutraal. We ervaren het als ons hoogste geestelijke orgaan. De Waarnemer herkennen wij als ons Bewustzijn, dankzij ons vermogen tot zelfreflectie, maar Bewustzijn kan zichzelf niet waarnemen (het Oog dat zichZelve niet kan zien). De Waarnemer, als innerlijk orgaan, is in iedereen gelijk. Er kunnen geen twee Waarnemers zijn, hoe graag we ons waarnemen ook als individueel (willen) blijven zien. Het enige wat individueel is, is de kwaliteit van waarnemen, welke is bepaald door onze mogelijkheden en begrenzingen ervan, die vastliggen in onze geïnividueerde essentie, en door de kleuring ervan door onze psyche.

Als we aannemen dat ons individueel (zelf-reflectief) ervaren bewustzijn een deel van het Absolute Bewustzijn is, kunnen we eigenlijk wel aannemen dat het door de mens-manifestatie in wezen toch mogelijk is dat het Oog zichZelf enigszins kan zien, als in een spiegel. Dankzij het zelf-reflectieve vermogen van de menselijke geest is het Absolute in staat zichzelf te ervaren als bewustzijn. Dit is te vergelijken met de mooie woorden van Carl Sagan over het universum: ‘Dankzij de mens is de kosmos in staat zichzelf te bestuderen’.

Als we ons werkelijk realiseren dat het individueel ervaren bewustzijn in iedereen gelijk is, omdat Bewustzijn non-duaal is, en dat werkelijk álles erdoor wordt, bestaat en oplost, en over dit alles lijkt te zijn ‘verdeeld’, dan realiseren we ons dat er geen ‘ander’ bestaat of kán bestaan. Er is alleen ‘mijZelf’ in myriaden verschillende levensvormen, verschijnselen, vormen, processen, omstandigheden en gegevenheden. We kunnen dus stellen: Ik ben joú, Ik ben de zon, Ik ben het universum. Ik Ben… zonder méér. Dit erváren is echter een andere zaak… Hiernaar handelen nóg weer wat anders.

Wie het idee koestert een individueel bewustzijn te ‘hebben’, dat zou verschillen van het bewustzijn van anderen, ziet niet in (of is vergeten) dat we Bewustzijn Zijn, en heeft in zijn geest de illusie gecreëerd van een afgescheiden wezen te zijn. Deze afgescheidenheid is dan ook de voeding voor het ontstaan en behouden van een ego, dat vanwege de duale aard ervan altijd oppositie zal ervaren, waar het ook maar iets tegenkomt dat afwijkt van de eigen identificaties. Een ego is een beperkt en zichzelf constant herscheppend (en vooral herschrijvend) illusoir zelfbeeld, dat het Zelf niet kent of herkent, en zichzelf centraal ziet als ‘anders’. Maar ook dit individuele menselijke ego is een vorm van Bewustzijn, als een van de myriaden subtiele (geestelijke) vormen die het Absolute Bewustzijn aanneemt.

In de spirituele wereld wordt vaak gesproken van bewustzijnsontwikkeling, of bewustzijnsverruiming, een hoger bewustzijnsniveau realiseren, een hoger trillingsniveau zelfs, en dit wil niets méér zeggen dan dat het zelf-reflectieve bewustzijn in onze persoonlijke ervaring wordt begrepen voor wat het werkelijk is en zich dan kan uitbreiden in een Waar Weten. Hieruit ontstaat Waar denken, voelen en handelen. Vanuit een aldus verkregen ‘hygiëne’ in elk Centrum van onze geest bereiken we de staat van Zelfbewustzijn. Dat wordt bedoeld met Ware menselijke volwassenheid. Dat is die mogelijke evolutie van de mens waar Ouspensky over schrijft. Dan kunnen we begrijpen dat elk idee van bewustzijns-afgescheidenheid (mijn bewustzijn vs. jouw bewustzijn) een illusie is die door een beperkt begrijpen kon ontstaan en die door een beperkt menselijk denken en voelen in stand wordt gehouden, wat vervolgens zijn weerslag krijgt in handelingen die individualiteit en afgescheidenheid nog weer zullen versterken.

.

Bewustzijn is de ultieme potentie elke manifestatie te kunnen aannemen, ook die welke op zichzelf kan toekijken, zoals de mens

© Michiel Koperdraat