In de wereld, niet van de wereld
Er is een uitgangspunt dat goed werkt en welke de Advaita-wijzen ons reeds lang vertellen: wees met volle aandacht IN de wereld (d.w.z je doet één ding tegelijk met volle aandacht, in overgave en zelfherinnering), maar wees niet VAN de wereld (d.w.z. identificeer je er niet mee en laat het niet telkens door je hoofd spoken). Het resultaat is dat je een stuk lichter wordt, het werkt verlichtend.
In feite is dit ook het uitgangspunt achter de tegenwoordig zo populaire ‘mindfulness’-beoefening. Alleen mist hier de essentie, omdat die o zo belangrijke (door Ouspensky beschreven) zelfherinnering wordt vergeten. Dit is het voelend waarnemen van alles om je heen maar dan inclusief onze eigen innerlijke staat, hoe die zich ook toont, en hoe die zich telkens neigt zich aan te passen aan invloeden van buitenaf.
We zullen dan ook wakker moeten handelen in NU, met de volledige aandacht op de situatie en onze handeling daarin, met inbegrip van een voelende waarneming van onze eigen innerlijke staat. Dit is de innerlijke houding die maakt dat we werkelijk waarnemen, voelen en begrijpen. Het zou onze innige wens moeten zijn om deze houding in elk moment van de dag aan te nemen. Ons denken is dan, net als de andere geestelijke instrumenten die we als mens tot onze beschikking hebben, dienstbaar aan ons ‘Zijn in manifestatie’, ofwel: het is volkomen dienstbaar aan ons handelen. Dit Zijn is Creatief. Geluk zit in dit Zijn besloten, omdat dit ‘volledig in Nu zijn’ onze Ware innerlijke staat van Sat-Chit-Ananda ‘opent’.
We kunnen het ons geluk verstorende ‘innerlijke lawaai’ stoppen door wérkelijk in alles bewust aanwezig te zijn. Door geheel en al IN het handelen of niet-handelen aanwezig te zijn (of het nou mediteren of paardenpoep-scheppen betreft) en door één worden met/in die handeling. Dit is de Essentiële identificatie waarin Waarnemer en waargenomene één worden. Dit is Advaita (non-dualiteit) erváren. Op het moment van deze ‘eenwording’ is er vanzelf dat geluksgevoel, én alle kennis ligt voorhanden die op dat moment benodigd is.
Het ontkennen dat we een innerlijke staat hebben die steeds wijzigt in omstandigheden – die dán weer wakker is, dán weer in ‘slaap’, dán weer ‘himmelhoch jauchzend’ of ‘zu tode betrübt’ – is óf onwetendheid, óf hoogmoed. Bewust jezelf zijn in elke situatie betekent dus: aanwezig zijn, ten volle waarnemen in zelfherinnering, en de innerlijke staat van jouzelf én anderen nemen zoals die zijn, of die nou positief of negatief aanvoelt. Zo maken we het praktisch en zo maken we onze essentie dus uiteindelijk Waar.
Naar waarheid leven betekent dat we van alles wat ons hierin blokkeert, of dat ons onhelder maakt en uit Nu haalt, liefdevol en geduldig, afscheid nemen. Door een zuiverder inzicht in onszelf te krijgen, realiseren we een autonome en stille geest die ons in staat stelt zowel betrokken als onthecht te zijn in elke situatie. Tegelijkertijd!
Aldus gezuiverd is er geen sprake meer van geconditioneerd verzet tegen ‘wat is’, terwijl we wel degelijk toch een correctiewens vanuit ons hoofd én hart zullen kunnen ervaren, vanuit onze liefdevolle essentie. Want we zien en voelen bijvoorbeeld nog steeds een onjuistheid of onrecht in een situatie. We kunnen nu vrij waarnemen dat die onjuistheid of onrecht zou moeten worden gecorrigeerd ten behoeve van állen die zich in die situatie bevinden (onszelf incluis). We zijn weliswaar innerlijk veel neutraler en vrijer geworden t.o.v. de omstandigheden (en we kunnen dan doen of laten we wat werkelijk nodig achten) maar dit betekent niet dat het ons allemaal niets meer doet. Integendeel. Er kan objectief gezien sprake zijn van onrecht, en dat mógen we dan ook gewoon voelen. Dit kan zelfs zeer doen! We kunnen echt veel pijn of rouw ervaren vanuit een innerlijk zuivere en vrije staat. We hebben ons gevoel niet om het al redenerend uit te schakelen. Het vertelt ons altijd heel veel, als taal van onze ziel, want ze put uit ware liefde. Handelen in en vóór de wereld blijft dan ook zeer belangrijk voor onze eigen innerlijke ontwikkeling.
Dus: onverschrokken handelen IN de wereld, maar niet langer in de ban VAN de wereld, zonder een resultaat op te eisen.
